Renklerin Psikolojisi

Renkler hayatın her alanında etki yaratmaktadır. Renk insanın fiziksel, bilişsel ve psikolojik özellikleri bağlamında önemli bir uyarandır. Sanatta, kamuda, resmi kuruluşlarda, iş görüşmelerinde ve mülakatlarda renk psikolojisine önem vermek stratejik olarak büyük avantajlar sağlayabilmektedir. Renk psikolojisi, insanların davranışlarında renklerin etkilerinin incelenmesidir. Renklerin dikkat, uyarı, verimlilik, pazarlama, kazaların önlenmesi, çalışma ortamlarının ve koşullarının iyileştirilmesi gibi bir çok faktörde etkisi fazladır. Renklerin anlamları toplumların yaşadığı tarihe, bireylere, kültüre ve coğrafyaya bağlı olarak farklılık göstermektedir. Renkler kullanıldığı alanlara göre hem olumlu hem de olumsuz özellik gösterebilir. Örneğin kırmızı rengi tüketicilerin bilinçaltını uyaran ve onlara açlık hissi veren özelliğe sahiptir ve yemek şirketlerin çoğunlukla logolarında kullandığı bir renktir Terra Pizza, MC Donalds, KFC… gibi. Fakat bu rengi bir diyetisyenin kliniğinde kullanması pek olumlu ve stratejik olmayacaktır.

Görselliğin, tasarımların, dijitalleşmenin çok önemli olduğu günümüzde renklerin psikolojisinin öneminin farkında olan işletmeler, insanların psikolojik açıdan etkileme düşüncesiyle renkleri pazarlama faaliyetlerinde kullanmaktadırlar. Renklerin kullanılmasının en önemli sebeplerinden biri de renklerin ikna edici gizli bir mesaj taşımasıdır. Direkt olarak farkında olmasak da bilincimizde yarattığı çağrışımlar sayesinde tutum ve davranışlarımızı ciddi anlamda etkileyebilmektedir. İşletmeciler, tüketicilerin satın alma kararlarını renklerin etkili ve doğru kullanımıyla olumlu anlamda yönlendirilebilmektedir. Renkler hislerimizi uyandırır, duygularımızı harekete geçirir. İşletmeler ve firmalar logolarında, markalaşma süreçlerinde ve ambalaj tasarımlarında renklerin psikolojisini dikkate alıp stratejik hareket etmeleri, müşterilerin arzu ettiği şeylerden daha fazlasını görmelerini sağlayacaktır. Özellikle rakip firmalar arasında müşterinin karar verme sürecinde renklerin kullanım stratejisi etkili olmaktadır.

Pazarlamada ürünlerin sunumunda ve tasarımında doğru hedef kitleye ve bölgeye uygun renk seçim stratejisi belirlenmelidir.

Mavi…

Mavi evrensel bir renktir. Denizleri, okyanusları, gökyüzünü ve sonsuzluğu simgeler. Rahatlatıcı ve akılda kalıcı bir renktir. Kurumsal firmalar mavi rengini akılda kalıcılığı yüksek olması başarılı ve kaliteli bir algı oluşturmasından dolayı tercih etmektedirler. Mavi rengi güç, başarı, huzur, güven, dinginlik ve itibarı çağrıştırmaktadır. Bazı araştırmalara göre mavi ile boyanmış ortamların verimliği ve performansı arttırdığı yönündedir. İş Bankası, Yapı Kredi Bankası, QNB Finansbank, Avrupa konseyi ve Birleşmiş Milletler logolarında ve görsellerinde mavi rengini kullanmış itibar sahibi kurum ve kuruluşlardan bazılarıdır.

Yeşil…

Doğayla iç içe bir renktir. Ormanları, bahçeleri, parkları, evimizi çağrıştırmaktadır. Bu sebeple emlakçıların logolarında ve tasarımlarında kullanabileceği bir renktir. Huzur, mutluluk, neşe, ferahlık, dinamik yeniliği çağrıştırır. Doğa dostu olarak kendini tanıtan şirketlerin tercih ettiği bir renktir. BP, Lacoste ve Starbucks logosunda yeşil rengini kullanmıştır.

Beyaz…

Temizlik, saflık, aydınlık, güven, masumiyet, ferahlık çağrışımlarını yaratır. Pek çok kültürde beyaz rengi masumiyeti, saflığı, sadeliği tanımlıyor. Beyaz rengi serin tutması açısından yaz mevsiminin vazgeçilmez renklerindendir. Beyaz rengi logo kullanımlarında serinletici çağrışımı yaratmasından dolayı dondurma satıcılarına hitap edebilmektedir. Ayrıca beyaz rengi statü işaretidir.

Siyah…

Siyah aslında ışığı yansıtmadığı için renk sayılmaz fakat biz günlük hayatımızda renkmiş gibi kabul ederiz. Zarafet, güç, kuvvet, lüks, ciddiyet gibi anlamlar barındırır. Diğer bir taraftan karanlık güçleri, acıyı, hüznü, kederi çağrıştırır. Lüks otomotiv firmaları hızı, gücü ve lüksü çağrıştırmasından dolayı tercih etmektedirler.

Sarı…

Günlük hayatta en çok güneşi hatırlatan sarı rengi; mutluluk. iyimserlik, neşe, enerji gibi kelimeleri bize çağrıştırır. Ayrıca gün batımında da sarı ve kırmızının tonlarını oldukça güzel tonlamalarla görebiliriz. Araştırmalara göre sarı gözleri yoran bir renktir özellikle parlak sarılar gözleri yorabilir. Özellikle L.ipton ve Shell sarının dikkat çekici özelliğini logolarında kullanmışlardır. Arabayla geçerken benzin istasyonu olarak Shell’i hemen fark edebiliriz.

Kırmızı…

Tutku, aşk, agresiflik, tehlike gibi kavramları çağrıştırır. Savaş, aşk, öfke, nefret gibi zıt duyguları içinde barındırır. Dikkat çekici bir renktir. Özellikle kendine güvenen ve dikkat çekmeyi seven insanların bu rengi tercih ettiğini söyleyebiliriz. İnsanların çabuk karar vermesinde etkilidir. Trafik ışıklarında kırmızı renginin ‘DUR’ anlamına gelmesi ve uyarı levhalarının genellikle kırmızı renginde olması buna örnektir. Kırmızı rengi insan zihninde açlık hissini uyandırmaktadır. McDonalds, Pasaport Pizza, Terra Pizza gibi birçok Fast Food şirketi logolarında kırmızı renginin iştah arttırıcı özelliğini kullanmışlardır.

Turuncu…

Kırmızı ve sarının karışımıyla elde edilmiştir. Vitaminli ve sağlıklı çağrışımı yapmaktadır. Vitamin takviyesi içeren ürünlerde turuncu rengini çokça görürüz.

Ortamlara canlılık ve enerji katar. ING Bank, Fanta, FOX TV, Teknosa logolarında turuncu rengini kullanmışlardır.

Kahverengi…

Kahverengi toprak ahşap ve sonbahar ve kahvenin rengidir. Olgunluk, güvenilirlik, durağanlık, sakinlik ve kararlılığı çağrıştırır. Resmiyetten uzak daha samimi bir renktir.

Rahatlığı çağrıştırmasından dolayı stratejik olarak İstikbal markası logosunda bu rengi kullanmıştır.

ır

Mor…

Mavi ve kırmızı renklerinin karışımından oluşan mor rengi, entellektüellik, zerafet, sanatçı ruhu, asalet, kutsallık, merak çağrışımı yapar. Milka ve Walt Disney markalarının logolarında bu renge yer vermiştirler.

Pembe…

Özellikle genç kızlara ve çocuklara atfedilmiş bir renktir. Türk toplumunda yeni doğacak çocuk kız olacaksa odası pembe rengi olarak hazırlanır diye bir algı vardır. Bazı insanlar tarafından doğru olmasa da erkekler pembe giymez diye bir algı vardır. Hassaslık, kadınsılık, çağrışımı yapar. Özellikle kadınlara özel üretilen ürünlerde pembe rengi çok fazla kullanılmaktadır. Kadınlar üzerinde etkisi olan bir renktir. Barbie, Victoria Secret markaları bu rengi logolarında stratejik olarak kullanmışlardır.

KAYNAKÇA

-DEMİRDÖĞMEZ, Ö. G. D. M. (2021). GİRİŞİMLERİN (İŞLETMELERİN) KULLANDIKLARI RENKLER VE PAZARLAMADA RENK PSİKOLOJİSİ.

-KİM PSİKOLOJİ

-Vevena.com

-İdemama.com

-Kobivadisi.com

-Devrimsel,2020

-Sarıışık ve Kardeş, 2019